مرور سیستماتیک مطالعات سبک زندگی پساکرونایی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

شیوع ویروس کرونا به دلیل ماهیتِ همه‌گیری آن، تغییرات بسیاری را در رفتارها و الگوهای زیست اجتماعی انسانها ایجاد نموده که نمود آن را می‌توان در سبک زندگی مردم جوامع مشاهده نمود. پژوهش حاضر باهدف تحلیل تغییرات سبک زندگی در اثر همه‌گیری کرونا و استخراج مضامین سبک زندگی پساکرونایی انجام‌گرفته است. برای نیل به این هدف از روش تحقیق مرور سیستماتیک با رویکرد رایت و همکاران (2009) استفاده‌شده است. منابع نمونه مورد بررسی، 22 پژوهش فارسی و انگلیسی در زمینه سبک زندگی پساکرونایی بودند. بعد از جمع‌آوری پژوهش‌های مورد نظر، از سه جنبه مورد تحلیل و ارزیابی گرفتند؛ ابتدا ازلحاظ ساختاری، سپس محتوای نتایج مفهوم‌سازی شدند و درنهایت به ارزیابی و نقد روش‌شناختی آنها پرداخته شد. بر اساس تحلیل صورت گرفته، سبک زندگی پساکرونایی دارای 5 مضمون اصلی است: مجازی شدن زیستِ روزمره، سلامت‌محور شدن زندگی، اجتماعی شدن حکمرانی، فاصله‌گیری اجتماعی، هراس مفصل‌بندی شده. سبک زندگی پساکرونایی تحت تأثیر تحولات جهانی ازجمله مجازی شدن ازیک‌طرف و همه‌گیری کرونا از طرف دیگر مجازی و رسانه‌ای شده است، سلامت‌محوری و گفتمان پزشکی بر آن غالب شده است، فاصله‌گیری اجتماعی ماهیت آن است، ترس مفصل‌بندی شده در ذهنیت شهروندان ریشه دوانیده و بر شیوه زندگی آنان حاکم شده است. درنهایت در سبک زندگی پساکرونایی شاهد توجه بیش‌ازپیش شهروندان و نظام‌های حکمرانی به ابعاد فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی مسائل مختلف خواهیم بود. به‌طورکلی، سبک زندگی پساکرونایی پدیده‌ای متفاوت با سبک زندگی پیشاکرونایی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Systematic Review of Post-Covid-19 Lifestyle Studies

نویسندگان [English]

  • Ahmad Ghyasvand 1
  • Ardeshir Entezari 1
  • Elahe Abniki 2
1 Assoc. Prof., Dept. of Sociology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Ph.D. Student of Political Sociology, Dept. of Sociology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Due to its epidemic nature, the spread of the Covid-19 virus has caused many changes in human behaviors and biosocial patterns, which can be observed in the lifestyle of society. This research was conducted with the aim of analyzing the lifestyle changes resulting from the Covid-19 epidemic and extracting themes of post-Covid-19 lifestyle. To achieve this goal, a systematic review method based on the approach of Wright et al. (2009) was utilized. The sample consisted of 22 Persian and English articles on post-Covid-19 lifestyle. After collecting the research, they were analyzed and evaluated from three perspectives: first, structurally; then, the content of the results was conceptualized; and finally, their methodological evaluation and critique were conducted. Based on the analysis, the post-Covid-19 lifestyle encompasses five main themes: virtualization of everyday life, health-oriented life, socialization of governance, social distancing, and articulated panic. The post-Covid-19 lifestyle has become virtual and media-driven, influenced by global changes including virtualization and the Covid-19 epidemic. Health-oriented and medical discourse has dominated this lifestyle, with social distancing becoming its essence, and articulated fear taking root in the mentality of citizens and dominating their lifestyle. Ultimately, in the post-Covid-19 lifestyle, we will witness increased attention from citizens and governance systems towards cultural, social, and environmental dimensions of various issues. In general, the post-Covid-19 lifestyle will be a distinct phenomenon compared to the pre-Covid-19 lifestyle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Covid-19 Epidemic
  • Post-Covid-19 Era
  • Systematic Review
  • Post-Covid-19 Lifestyle

مراجع

  1. Zandifar, A., & Badrfam, R. (2020). Iranian mental health during the COVID-19 epidemic. Asian journal of psychiatry, 51, 101990.

2- کریمی، عبدالعظیم (1399) همزیستی با کرونا؛ نگاهی متفاوت به زندگی پساکرونا، تهران، موسسه انتشارات صابرین.

3- باکاک، رابرت (1381)، مصرف، ترجمه خسرو صبری، تهران: نشر شیرازه

4- چنی، دیوید (1387). سبک زندگی. ترجمه علیرضا چاوشی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی.

5- شفیعی، سمیه سادات (1389). سیاست‌های فرهنگی دولت و الگوهای سبک زندگی دختران. رساله دکتری جامعه‌شناسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده علوم اجتماعی.

6- مهدوى کنى، محمد سعید (1386). مفهوم سبک زندگى و گستره آن در علوم‌ اجتماعى. تحقیقات فرهنگى، دوره 1، شماره 1: 230 – 199.

  1. Echegaray, F. (2021). What POST-COVID-19 lifestyles may look like? Identifying scenarios and their implications for sustainability. Sustainable Production and Consumption, 27, 567-574.
  2. Gür, M. (2022). Post-pandemic lifestyle changes and their interaction with resident behavior in housing and neighborhoods: Bursa, Turkey. Journal of Housing and the Built Environment, 37(2), 823-862.
  3. Mouratidis, K. (2021). Urban planning and quality of life: A review of pathways linking the built environment to subjective well-being. Cities, 115, 103229.
  4. Rawat, D., Dixit, V., Gulati, S., Gulati, S., & Gulati, A. (2021). Impact of COVID-19 outbreak on lifestyle behaviour: A review of studies published in India. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 15(1), 331-336.
  5. Beck, U. (2006). Risk Society Revisited: eory, Politics and Research Programmes. In The sociology of risk and gambling reader. Routledge.

12- قاسمی، محمدعلی (1388). جامعه ریسک و اهمیت آن برای مطالعات استراتژیک. مطالعات راهبردی. سال 12. شماره 45: 47 – 27.

13- مرادی، علی، محمدی‌فر، نجات (1399). نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا (مطالعه موردی شهر کرمانشاه). انتظام اجتماعی. 12(2): 148-123.

14- بوردیو، پی یر (1393)، تمایز: نقد اجتماعی و قضاوت‌های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: ثالث.

15- عاملی، سعیدرضا (1387). دوجهانی شدن و دوفضایی شدن فرهنگ. در مجموعه مطالعات فرهنگی، مصرف فرهنگی و زندگی روزمـره ایرانـیان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

16- عاملی، سعیدرضا (1388). شبکه‌های علمی مجازی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

  1. Cockerham, W. C., Hinote, B. P., Abbott, P., & Haerpfer, C. (2004). Health lifestyles in central Asia: the case of Kazakhstan and Kyrgyzstan. Social science & medicine, 59(7), 1409-1421.

18- پارسامهر، مهربان؛ رسولی نژاد، سید پویا (1394). بررسی رابطه سبک زندگی سلامت محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش. توسعه اجتماعی. 10(1): 66-35.

  1. Grant, M. J., & Booth, A. (2009). A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health information & libraries journal, 26(2), 91-108.

20- قاضی طباطبائی، محمد؛ ودادهیر، ابوالعلی (1389). فرا تحلیل در پژوهش‌های اجتماعی و رفتاری. تهران: جامعه‌شناسان.

  1. Wright, R. W., Brand, R. A., Dunn, W., & Spindler, K. P. (2007). How to write a systematic review. Clinical Orthopaedics and Related Research (1976-2007), 455, 23-29.

22- حیدری، محمد؛ قاسمی، وحید؛ رنانی، محسن؛ ایمان، محمدتقی (1398). مروری نظام‌مند بر مطالعات فرهنگ مالیاتی و عوامل مؤثر بر آن در ایران. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه. 6(2): 116-85.

23- غیاثوند، احمد (1399). سازوکارهای افزایش حساسیت و مشارکت مردم در زمینه پیشگیری از شیوع ویروس کرونا (آماج). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، معاونت پژوهشی، گروه پژوهشی مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی جوانان

  1. Olagbaju, O. O., Awosusi, O. E., & Shaib, O. E. (2020). COVID-19 induced changes on lifestyles education and socio-economic activities in West African states: recovery strategies for post Pandemic Era. International Journal of World Policy and Development Studies, 6(4), 38-43.
  2. Olayemi, A. A. (2020). Public perception, practices, and readiness for post Covid-19 lifestyle in Ikolaba Community, Ibadan. Journal of Social, Humanity, and Education, 1(1), 1-12.
  3. Mariotti, I., & Manzini Ceinar, I. (2021). Teleworking in post-pandemic times: May local coworking spaces be the future trend?. Romanian Journal of Regional Science, 15(1), 52-76.
  4. Chopra, S., Ranjan, P., Singh, V., Kumar, S., Arora, M., Hasan, M. S., ... & Baitha, U. (2020). Impact of COVID-19 on lifestyle-related behaviours-a cross-sectional audit of responses from nine hundred and ninety-five participants from India. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 14(6), 2021-2030.
  5. Echegaray, F., Brachya, V., Vergragt, P. J., & Zhang, L. (2021). Post Covid-19 lifestyles around the community in China. In: Echegaray, F., Brachya, V., Vergragt, P. J., & Zhang, L. (2021). Sustainable lifestyles after Covid-19. Routledge.

29- تاج‌بخش، غلامرضا (1399). واکاوی سبک نوین زندگی در عصر پساکرونا. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی. 10(35): 360-340.

  1. Echegaray, F., Brachya, V., Vergragt, P. J., & Zhang, L. (2021). Post-Covid-19 tr ends Acceleration, deceleration, and innovation. In: Echegaray, F., Brachya, V., Vergragt, P. J., & Zhang, L. (2021). Sustainable lifestyles after Covid-19. Routledge.

31- اسکندریان، غلامرضا (1399). ارزیابی پیامدهای کرونا بر سبک زندگی (با تأکید بر الگوی مصرف فرهنگی). ارزیابی تأثیرات اجتماعی. 1(2): 85-65.

  1. Sorrentino, A., Leone, D., & Caporuscio, A. (2022). Changes in the post-covid-19 consumers’ behaviors and lifestyle in italy. A disaster management perspective. Italian Journal of Marketing, 2022(1), 87-106.
  2. Conrad, P. (2013). Medicalization: changing contours, characteristics, and contexts. In Medical sociology on the move: new directions in theory (pp. 195-214). Dordrecht: Springer Netherlands.
  3. Lehtisalo, J., Palmer, K., Mangialasche, F., Solomon, A., Kivipelto, M., & Ngandu, T. (2021). Changes in lifestyle, behaviors, and risk factors for cognitive impairment in older persons during the first wave of the coronavirus disease 2019 pandemic in Finland: results from the FINGER study. Frontiers in Psychiatry, 12, 624125.
  4. Tipping, Ch. (2021). The effect of COVID-19 on lifestyle behaviours that impact the environment. Welsh Government services and information
  5. Nishijima, C., Miyagawa, N., Tsuboyama-Kasaoka, N., Chiba, T., & Miyachi, M. (2021). Association between Lifestyle Changes and at-Home Hours during and after the State of Emergency Due to the COVID-19 Pandemic in Japan. Nutrients, 13(8), 2698.
  6. Balanzá-Martínez, V., Kapczinski, F., de Azevedo Cardoso, T., Atienza-Carbonell, B., Rosa, A. R., Mota, J. C., & De Boni, R. B. (2021). The assessment of lifestyle changes during the COVID-19 pandemic using a multidimensional scale. Revista de psiquiatria y salud mental, 14(1), 16-26.
  7. Al-Musharaf, S., Aljuraiban, G., Bogis, R., Alnafisah, R., Aldhwayan, M., & Tahrani, A. (2021). Lifestyle changes associated with COVID-19 quarantine among young Saudi women: A prospective study. PloS one, 16(4), e0250625.

39- ایلیچ، ایوان (1390). سلامتی به‌مثابه یک فضیلت. ترجمه روزبه فیض. مجله اینترنتی یوتوپیا.

40- جلائی‌پور، محمدرضا (1399). سندورم تأخیر. سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران.

  1. Bettaieb, D. M., & Alsabban, R. (2021). Emerging living styles post-COVID-19: housing flexibility as a fundamental requirement for apartments in Jeddah. Archnet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 15(1), 28-50.

42- دیویس، مارک؛ لوهم، دوینا (1399). پاندمی، مردم و روایت. ترجمه اسماعیل یزدان‌پور. تهران: موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

  1. Lin, X., Lin, Y., Hu, Z., Alias, H., & Wong, L. P. (2021). Practice of new normal lifestyles, economic and social disruption, and level of happiness among general public in China in the post-COVID-19 era. Risk Management and Healthcare Policy, 3383-3393.

44- کلاته ساداتی، احمد؛ فلک‌الدین، زهرا (1401). درک تجربه شهروندان ایرانی از همه‌گیری کووید 19: مطالعه کیفی در میان شهروندان شهرهای قم و یزد. پژوهشنامه مددکاری اجتماعی. 9(32): 66-35.

45- غیاثوند، احمد؛ محمدتقی زاده، مهدیه (1400). رفتارهای پیشگیرانه مردم ایران در برابر شیوع ویروس کرونا و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 12(1).

46- ایمانی جاجرمی، حسین (1399). پیامدهای شیوع ویروس کرونا بر جامعه ایران. ارزیابی تأثیرات اجتماعی. 1(2): 103-87.

47- بدیو، آلن (1396). فلسفه، عشق، سیاست. ترجمه مراد فرهادپور، علی عباس‌بیگی و صالح نجفی. تهران: نشر فرهنگ صبا.

48- سراج‌زاده، سید حسین؛ باقری، لیلا (1394). تحلیل نظام‌مند پژوهش‌های سبک زندگی بعد از دهه 80. مطالعات فرهنگ-ارتباطات. 18(37): 162-131.

49- نیازی، محسن؛ نوروزی، میلاد؛ عسگری کویری، اسما (1394). فراتحلیلی بر مطالعات سبک زندگی در ایران با تأکید بر مطالعه زنان و جوانان. تغییرات اجتماعی-فرهنگی. 12(4): 166-136.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 29 آبان 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار