شناسایی عوامل مؤثر بر کنترل‌های داخلی به‌منظور کاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی با ارائه الگوی بهینه آنها

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حسابداری، گروه حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

چکیده

فرایند شناسایی و تحلیل ریسک یکی از اجزای اصلی سیستم کنترل داخلی اثربخش است. مدیران بنگاه‌های اقتصادی و سازمان‌ها مالک و مسئول مستقیم ریسک‌ها و استقرار کنترل‌های داخلی هستند، ولی این ریسک‌ها تا حدودی توسط مدیران نادیده گرفته می‌شوند. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر کنترل‌های داخلی به‌منظور کاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی و ارائه یک الگوی بهینه است. روش تحقیق آمیخته اکتشافی با ترکیب روش‌های کمی و کیفی است. برای پاسخ به سؤال پژوهش با ارسال پرسش‌نامه به 70 نفر از افراد متخصص و صاحب‌نظر در حوزه حسابرسی و حسابداری، مطابق چارچوب کوزو عوامل مؤثر بر کنترل‌های داخلی به‌منظور کاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی، شناسایی شده و سپس با استفاده از روش آماری معادلات ساختاری و نرم‌افزارPLS Smart داده تجزیه‌وتحلیل شدند. در بخش کیفی این تحقیق، با توجه به نتایج پرسشنامه‌ها و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نمونه‌گیری هدفمند تعداد 12 نفر از خبرگان به‌عنوان مشارکت‌کنندگان در پژوهش انتخاب و ضمن مصاحبه با آنها و بهره‌گیری از نتایج تحقیقات پیشین 6 عامل شامل: ارزیابی ریسک، سیستم‌های امنیتی، چارچوب و چارت سازمانی، راهبرد و استراتژی، گزارش‌ها و اطلاعات و اخلاق متناسب حرفه به‌عنوان عوامل مؤثر بر کاهش ریسک سیستم کنترل داخلی شناسایی و روابط معنادار بین این عوامل مشخص شد. در نهایت الگوی بهینه پیاده‌سازی عوامل مؤثر بر کنترل‌های داخلی به‌منظور کاهش ریسک ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان داد که عامل ارزیابی ریسک با بار عاملی 16/670 بالاترین و عامل گزارش‌ها و اطلاعات با بار عاملی 7/451 پایین‌ترین اثر بر کنترل داخلی برای کاهش ریسک بنگاه‌ها را داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Presenting an Optimal Model of Internal Controls to Reduce the Risk of Enterprises

نویسندگان [English]

  • Habib Ghafari 1
  • Ali Amiri 2
1 PhD. Student in Accounting, Dept. of Accounting, Bandar Abbas, Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
2 Assist. Prof., Dept. of Accounting, Bandar Abbas, Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran
چکیده [English]

The process of risk identification and analysis is one of the main components of an effective internal control system. Managers of economic enterprises and organizations are the owners and directly responsible for risks and the establishment of internal controls, but these risks are somewhat ignored by managers. The purpose of this research is to identify the factors affecting internal controls in order to reduce the risk of economic enterprises and provide an optimal model. The research method is the combination of quantitative and qualitative methods. In order to answer the research question, by sending a questionnaire to 70 experts in the field of auditing and accounting, according to the Kozo framework, the factors affecting internal controls to reduce the risk of economic enterprises were identified, and then data were analyzed using the statistical method of structural equations and Smart PLS software. In the qualitative part of this research, according to the results of the questionnaires, data analysis and targeted sampling, 12 experts were selected as participants in the research, while interviewing them and using the results of previous research on 6 factors including: risk assessment, security systems, framework and Organizational chart, strategy, reports and information and professional ethics were identified as effective factors in reducing the risk of internal control system and significant relationships between these factors were identified. Finally, the optimal pattern of implementing factors affecting internal controls in order to reduce risk was drawn. The results showed that the risk assessment factor with a factor loading of 16.670 had the highest effect and the reports and information factor with a factor load of 7.451 had the lowest effect on internal control to reduce the risk of companies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk Assessment
  • Internal Controls
  • Security
  • Data Theory-Based Approach
  • Optimal Model

مراجع

1- زهرا گل علیزاده فروتقه زهرا، باقرپور والشانی محمدعلی و محسن نوغانی، (1394)، تأثیر اجرای دستورالعمل کنترل‌های داخلی بر سطح اعتماد استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت سال پنجم / شماره /81 تابستان 1395.
2- Acharyya, M. and Mutenga, S. (2013).“The Benefits of Implementing Enterprise Risk Management: Evidence from the Non- life Insurance Industry”, available at www.ermsymposium.org /2013/pdf/erm- 2013-paper-acharyya.pdf
3- Andersen, T.J. (2006). Global Derivatives: A Strategic Risk Management Perspective. PearsonEducation, Harlow.
4- Hoyt, R.E. and Liebenberg, A.P. (2011). The Value of Enterprise Risk Management, The Journal of Risk and Insurance, Vol.78, No. 4, Pp. 795– 822.
5- Sawa Wabwile, E. & Chitiavi, S. &Mwalati, B.A & Ondiek Douglas, M. (2014). Financial Leverage andPerformance Variance A Mong Banks. Evidence of Tier Commercial Banks Listed On Nairobi Security Exchange Kenya,International Journal of Business and Management Invention ISSN (Online),Vol.3, No.4, Pp. 01–13.
6- موسوی شیری محمود، توکل نیا اسماعیل و ماهرخ شاکری، (1392)، مشارکت حسابرسان داخلی در مدیریت ریسک بنگاه فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت سال دوم، شماره 7 پائیز 1392.
7- نوید جوادی (1394)، نقش کنترل‌های داخلی اثربخش در حسابرسی و ارتباط آن با مدیریت ریسک، مجله حسابدار، شماره 286، صص 59 - 54.
8- حاجی‌ها، زهره و سهیلا محمدحسین نژاد، (1394)، "عوامل تأثیرگذار بر نقاط ضعف بااهمیت کنترل داخلی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره هفتم، شماره 26، صص 137 - 119.
9- Healy, P. M. & Palepu, K. G. (2001). Information asymmetry, corporate disclosure, and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of Accounting and Economics, 31(1–3), 405–440.
10- سعید جبار زاده کنگر لویی و یاسر رادی، (1398)، بررسی تأثیر توانایی مدیریت بر شفافیت شرکتی با تأکید براثر تعدیل گری ضعف کنترل‌های داخلی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های حسابداری مالی سال یازدهم، شماره اول، پیاپی (39)، صص 80 - 55.
11- Bushman,R.M. Smith,A.J. (2001) " Financial Accounting Information and corporate governance. Journal of Accounting Economics 31,237- 333.
12- جلیلوند ابوالحسن، رستمی نوروزآباد مجتبی، عسکری فیروزجایی احسان و میلاد رحمانیانی، (1398)، پیاده‌سازی مدیریت ریسک سازمانی؛ شناسایی، تحلیل و ارزیابی موردمطالعه: نهاد مالی فعال در بازار سرمایه ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی سال هفتم، شماره 2، شماره پیاپی (52) صص 24-1.
13- صابری، م،1388، رهنمودهای اینتوسای برای استانداردهای کنترل‌های داخلی در شرکت‌های دولتی مورد رسیدگی سازمان حسابرسی، مرکز آموزش و بهسازی منابع انسانی دیوان محاسبات کشور.
14- Romney, M. B. and Steinbart, P. J. (2012), Accounting Information Systems, 12th edition, Pearson Education Ltd. Harlow, United Kingdom.
15- پورسعید عباس و رحمت اله محمدی پور، (1398)، امکان‌سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی سال یازدهم، شماره 14، صص 255 - 229.
16- آقایی محمد، گلجاریان محمد علی، نظری کیانوش و امین اسدالهی، (1394)، کنترل‌های داخلی مؤثر در شرکت‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه حسابرسان مستقل، پژوهش‌های تجربی حسابداری، دوره 5، شماره 3، شماره پیاپی 17، صص 12-1.
17- اسدی مرتضی، نیلوفر اصغری، (مترجمین) (1393). «نقش آینده حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک». دوماهنامه حسابرسان داخلی، سال اول، شماره 1، صص 36-28 نویسندگان: جان شورترید، جان فریزر، گرانت پاردی و آرنولد شانفیلد.
18- Mahzan, N. & Yan, C. M. (2014). “Harnessing the benefits of corporate governance and internal audit: advice to SME”.Social and behavioral sciences, 115, 156-165.
19- کردستانی غلامرضا و سید محسن محمدی نسب، (1402)، تأثیر اثربخشی کنترل‌های داخلی بر افشای ریسک در متن گزارش‌های مالی، دوره 15، شماره 57 - شماره پیاپی 57، صص 22-1.
20- غفاری حبیب، امیری علی، سالاری حجت و داود خدادادی، (1401)، ارایه الگوی بهینه کنترل‌های داخلی به‌منظورکاهش ریسک بنگاه‌های اقتصادی، نشریه دانش حسابرسی، جلد ۲۲ شماره ۸۷، صص 423-403.
21- عباسی سمیه، صفر پور مریم و فرزین خوشکار، (1400)، تأثیر ریسک کنترل داخلی بر مشکلات نمایندگی، نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، دوره 5، شماره 17 صص 16-1.
22- رمضان امیدواری (1400) بررسی حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و دخالت حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک بنگاه (مطالعه موردی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران)، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال پنجم، شماره 55، جلد چهارم، صص 305-298.
23- شکرشکن علی و زهره حاجی‌ها، (1399)، بررسی  تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر افشای مدیریت ریسک و کنترل داخلی، وب‌سایت کارشناس رسمی دادگستری. info@alishekarshekan.ir.
24- Alrashidi, R. baboukardos, D. & Arun, T. (2021). Audit fees, non-audit fees and access to finance: Evidence from India. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol43, June 2021, 100397.
25- Baugh, M. Ege, M. S. & Yust, C. G. (2021). Internal control quality and bank risk-taking and performance. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 40(2), 49– 84.
26- Castanheira N. Rodrigues L.L. Craig R. (2016), Factors associated with the adoption of risk-based internal auditing, Managerial Auditing Journal, Vol. 25, pp. 79-98.
27- Chen, T. Xie, L. and Y. Zhang. (2017). How does Analysts' Forecast Quality Relate to Corporate Investment Efficiency?Journal of Corporate Finance. Vol. 43, Pp. 217–240.
28- Xu, C. and Z. Zhou. (2016). The Study of Internal واپایش and Over-Investment on Corporate Credit Risk. Procedia Computer Science, Vol. 91, Pp. 109 – 113.
29- Hong, S. & Eun Lee, J, (2015), "Internal واپایش Weakness  And  Stock Price Crash Risk", The Journal of Applied Business Research, 31(4), PP. 1289-1296.
30- Zhou, Jie. Kim, Jeong-Bom. & Yeung Ira, (2013), "Material Weakness in Internal واپایش and Stock Price Crash Risk: Evidence from SOX section 404 Disclousure", Available at:
31- Merkley B.W. Miccolis J.A. (2002), Getting left behind, Risk Management, April, pp. 28-50.Nagy A.L. Cenker W.J. (2002), An assessment of the newly defined internal audit function, Managerial Auditing Journal, Vol. 17 No. 3, pp. 130-7.
32- اسدی مرتضی، (1391)، راه دشوار پیاده‌سازی کنترل‌های داخلی در شرکت‌های ایرانی، (ابلاغ به‌تنهایی کافی نیست)، فصلنامه حسابدار رسمی، شماره 32، صص 11- 6.
33- سپاسی سحر و حاجی قاسمی نیلوفر، (1396)، الگوی کنترل داخلی در سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی، پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال هشتم، شماره 31، صص 150-119.
34- مرتضوی سید مرتضی و شکرخواه جواد، (1401)، شناسایی ضعف‌های نظام کنترل‌های داخلی بانک‌های ایران، پژوهش‌های حسابداری مالی سال چهاردهم، شماره اول، پیاپی (51)، صص 108-81.
35- صبری، رضا. (1۳9۳). ضرورت ارزیابی و گزارشگری کنترل‌های داخلی در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3167.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 28 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 06 تیر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار