تحلیل ریسک‌های‌ مکان‌یابی و برپایی مراکز درمانی نظامی موقت با بهره‌مندی از رویکرد FMEA (مطالعه موردی: بیمارستان‌های صحرایی نظامی)

عباسیان, محمد; شاپوریان, شایان

تحلیل ریسک‌های‌ مکان‌یابی و برپایی مراکز درمانی نظامی موقت با بهره‌مندی از رویکرد FMEA (مطالعه موردی: بیمارستان‌های صحرایی نظامی)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، مهندسی صنایع، گروه مهندسی صنایع و سیستم‌ها، دانشکده مهندسی و پرواز، دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران

² کارشناس ارشد مهندسی عمران- مهندسی مدیریت ساخت، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

چکیده

یکی از مؤثرترین خدماتی که نیروهای مسلح در دوران بروز بحران‌های اجتماعی (نظیر جنگ و غیره) ارائه می‌دهند برپایی بیمارستان‌های صحرایی نظامی است. مکان‌یابی و احداث این بیمارستان‌ها ریسک‌هایی بالقوه‌ای دارد که لازم است شناسایی، درجه اهمیت آنها تعیین و راه‌حل‌های مناسب برای مقابله با آن‌ها اتخاذ شود. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ریسک‌های احداث بیمارستان‌های صحرایی نظامی در دوران جنگ و بحران و نیز اولویت‌بندی آنها با استفاده از رویکرد FMEA، است. تحقیق حاضر بر اساس روش گردآوری داده‌ها، توصیفی-مطالعه موردی و بر اساس ماهیت داده‌ها، آمیخته است. همچنین به علت کاربرد نتایج، از نظر هدف، کاربردی است. فرآیند انتخاب تیم خبرگی تحقیق به روش نمونه‌گیری در دسترس و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مرحله اشباع نظری یادشده، در اندازه نمونه 17 نفر خبره (که همگی آشنا با مبانی مدیریت ریسک، بیمارستان‌های صحرایی و رویکرد FMEA بوده و دارای سوابق تجربی و یا دانشگاهی بیشتر از 20 سال، مرتبط با یکی از موضوعات یادشده بودند) حاصل شد. در فاز اول (فاز کیفی) تحقیق حاضر، به‌منظور نظرسنجی خبرگان، از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای همین منظور پرسش‌نامه محقق ساخته، توسط تیم خبرگی برای محاسبه شاخص CVI مورد استفاده قرار گرفت. روایی پرسش‌نامهها با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن، با استفاده از آلفای کرونباخ و نرم‌افزار SPSS، مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در فاز دوم (فاز کمّی) تحقیق، پرسش‌نامه خروجی فاز اول (فاز کیفی)، توسط 60 نفر از صاحب‌نظران، برای رویکرد FMEA استفاده شد. بر اساس نتایج، از میان ریسک‌های احصاء‌شده، 60 ریسک اولویت‌دار (شامل 16 مورد پر ریسک، 26 مورد با ریسک متوسط و 18 مورد کم ریسک) در برپایی بیمارستان‌های صحرایی نظامی شناسایی شد. همچنین نتایج نشان می‌دهد ریسک‌های عدم وجود انبار دارویی حائز شرایط، بانک تأمین خون، تجهیزات اتاق عمل، موتورخانه، مخازن و تأسیسات آب، زیرساخت‌های بهداشتی و انرژی، کیفیت بستر (محل احداث)، سیستم دفع زباله، استحکام سازه، استتار و امنیت مسیرهای انتقال، از جمله مهم‌ترین ریسک‌های مکان‌یابی و برپایی بیمارستان‌های صحرایی نظامی هستند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23453915.1402.12.2.3.9

موضوعات

ارزیابی ریسک

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Risks of Locating and Establishing Temporary Military Medical Centers Using the FMEA Approach (Case Study: Military Field Hospitals)

نویسندگان [English]

Mohammad Abbasian ¹
Shayan Shaporian ²

¹ Assist. Prof. of Industrial Engineering, Faculty of Aviation and Engineering, Imam Ali University (AS), Tehran, Iran

² MSc. of Civil Engineering – Construction Management, University of Science and Culture, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the most effective services provided by the armed forces during social crises (such as war, etc.) is the construction of military field hospitals. The location and construction of these hospitals have potential risks that need to be identified, prioritized, and find appropriate solutions to contain them. The purpose of the current research is to identify the risks of building military field hospitals during war and crisis and to prioritize them using the FMEA approach. The research is based on the method of data collection, descriptive-case study, and based on the type of data, it is mixed. The research expert team includes 17 experts (all of whom were familiar with the basics of risk management, field hospitals and the FMEA approach and had experience or academic records of more than 20 years, related to one of the mentioned subjects) using the available method and until reaching the theoretical saturation stage was selected. In order to survey the experts, a semi-structured interview was used. The first researcher-made questionnaire was used by the expert team to calculate the CVI index, and the second researcher-made questionnaire was used by 60 experts in the research field for the FMEA approach. The validity of the questionnaires was confirmed using content validity and its reliability using Cronbach's alpha and SPSS software. Based on the results, 60 priority risks (including 16 high-risk cases, 26 medium-risk cases, and 18 low-risk cases) were identified in the establishment of military field hospitals. Also, the results show that the risks of lack of drug storage, blood supply bank, operating room equipment, engine house, water tanks and facilities, health and energy infrastructure, land quality, waste disposal system, structure strength, camouflage and security of transmission routes are the most important risks.

کلیدواژه‌ها [English]

Field Hospital
War and Crisis
Crisis Management
Risk Management

مراجع

اصغریان جدی، احمد؛ قبادی، مهناز (1395). بیمارستان‌های صحرایی ضد انفجار در ایران، صفه، 26(74)، 127-150.
آتشگاهی، حسن؛ یزدانی، اسماعیل (1397). تعیین مناطق مستعد احداث بیمارستان‌های صحرایی با استفاده از مدل AHP فازی در محیط GIS با رویکرد پدافند غیرعامل (مورد مطالعه منطقه نصرآباد اصفهان)، جغرافیایی سرزمین، 15(60)، 116-134.
آتشپنجه، حجتالله؛ دستداده، فرشاد؛ پربین، زهرا (1395). بررسی بیمارستان‌های صحرایی از منظر پدافند غیرعامل، کنفرانس ملی پدافند غیرعامل و توسعه پایدار، تهران.
Zainal-Deen, Nashwan; Al-Sharafi, Amr; Abdalla, Mohamed; Mushtaha, Mohammed; Mohamed, Ahmad; Saleem, Sana; Nofal, Yazan; AL-Naimi, Abdolla (2021). Prevalence of depression and anxiety among male patients with covid-19 in lebsayyer field hospital, Qatar medical journal, 2021(3): 141-155.
طهماسبیپور، امیرهوشنگ (1392). سیر تحول بیمارستان صحرایی در دفاع مقدس، مطالعات دفاع مقدس، 12(3)، 5-30.
عباسیان، محمد؛ شاپوریان، شایان (1402). شناسایی و اولویت‌بندی ابعاد، عوامل و سنجه‌های اثرگذار در ساخت بیمارستان‌های صحرایی با در نظر گرفتن جنبه‌های پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: بیمارستان‌های صحرایی دوران دفاع مقدس). پدافند غیرعامل، در دست انتشار.
موسوی‌جزائریزاده، علی. (1399). خدمات‌رسانی بیمارستان صحرایی شهید فاطمی به بیماران مبتلا به کووید-19 در بندرعباس، طب نظامی، 22(10): 991-992.
موسوی‌جزایری، علی (1398)، ضرورت بازبینی تجهیزاتِ بیمارستان‌های صحرایی (سیّار) در زمان امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و ارائه خدمات بشردوستانه، طب دریا، دوره 1، شماره 3، 118-120.
Chaudhary, Mihir; Howell, Eric; Ficke, James; wortman, Laura; Benton, Grace; Deol, Gurmehar (2021). Caring for patients at a COVID-19 field hospital, Society of Hospital Medicine, 6(5): 1-3.
Valdenebro, Jose; Gimena, Faustino; Lopez, Javier (2021). The Transformation of a trade fair and exhibition center into a field hospital for covid-19 patient via multi-utility tunnels, Tunneling and underground space technology, 113(4): 1-8.
حسین‌پور، شهرام. (1394). شناسایی فرصت‌های کاربری خودروهای تجاری سبک در توسعه درمانگاه‌های سیار پزشکی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مرادی، محمدعلی. دانشگاه تهران.
westhuizen, Vander; Hussey, N.; Zietsman, M.; Saldulker, N.; Manning, K.; Dave, J.A.; Bulajic, B. (2021). Low mortality of people living with diabetes mellitus diagnosed with covid-19 and managed at a field hospital in western cape province, SAMJ Research, 111(10): 960-967.
کولیوند، پیرحسین؛ کاظمی، هادی (1392). ارتقای بهرهوری در بیمارستانها، تهران: میرماه.
حریری، محمدحسین؛ سجادی، حانیه (1386). بررسی چالشها و راهکارهای ارتقای بهرهوری در بیمارستانها و مراکز درمانی، همایش ملی بهرهوری، تهران، ایران.
ایرجیان، محمد؛ فریداعلائی، غلامرضا (1395). برپایی بیمارستان صحرایی؛ گزارشی از یک مانور آمادگی مواجهه با بلایا، طب اورژانس ایران، 3(3): 115-118.
حسینی، سید بهشید (1397). ارزیابی ساختار بیمارستان‌های صحرایی بر اساس تحلیل تجارب انجام‌شده در زمان جنگ، شهر ایمن، 1(3): 1-18.
Baughman, Amy; Hirshberg, Ronald; Lucas, Larissa; Suarez, Elliot; Stockman, Deanna et al, (2020). Pandemic care through collaboration: Lessons from a COVID-19 field hospital, Journal of the American Medical directors Association, 21(11): 1563-1567.
Azarmi, Somayeh; Pishgooie, Amir Hossein; Sharififar, Simintaj; Khankeh, Hamid reza; Hejripour, Ziya (2022). Disaster risk management challenges in military hospitals: a qualitative study. Journal of education and Health Promotion, 11: 167-175.
Ahmad-Khan, Nadeem; Ahmed, Sirajuddin; Vambol, Sergij; Vambol, Viola (2019). Field hospital wastewater treatment scenario, Ecological questions, 30(3): 57-69.
نعمانی، فاروق؛ سعیدپور، جلال؛ توفیقی، شهرام؛ اسماعیل‌زالی، مراد؛ یحیوی‌دیزج، جعفر (1399). بررسی وضعیت توزیع منابع و سنجش کارایی بیمارستان‌های نظامی ایران در سال 1397؛ بر اساس مدل پابن‌لاسو. طب نظامی، 22(1)، 85-96.
عباسیان، محمد؛ شاپوریان، شایان (1402). ارائه الگوی ارتباط بین عوامل مؤثر در ساخت و برپایی بیمارستان‌های صحرایی با رویکرد پدافند غیرعامل، پدافند غیرعامل، 14(4:56): 75-83.
عباسیان، محمد؛ شاپوریان، شایان؛ ویسی، امید (1403). توسعه راهبردی مدیریت ریسک بر ارتقای تاب‌آوری مناطق آسیب‌دیده از بحران، مدیریت و پژوهش‌های دفاعی، ارسال‌شده به اعضای هیئت تحریریه برای بررسی (در دست انتشار).
دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل؛ الوانی، سید مهدی (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: اشراقی.